Vì Sao Yahoo Thất Bại / Top 16 Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 10/2023 # Top Trend

Rất nhiều giả thiết đã được đưa ra để giải thích cho sự sụp đổ của Yahoo cũng như sự trỗi dậy của Google, thế nhưng bản thân tôi lại cho rằng chính cách làm thương hiệu khác nhau là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến kết cục này.

Chưa đầy hai tuần sau khi công ty mẹ Alphabet của Google chính thức trở thành tập đoàn có giá trị nhất thế giới, Yahoo bắt đầu chào bán mảng kinh doanh cốt lõi của mình. Sự đối lập đã trở nên không thể gay gắt hơn.

Rất nhiều giả thiết đã được đưa ra để giải thích cho sự sụp đổ của Yahoo cũng như sự trỗi dậy của Google, thế nhưng bản thân tôi lại cho rằng chính cách làm thương hiệu khác nhau là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến kết cục này.

Cụ thể là trong khi Google đã trở thành bậc thầy về quản trị và các chiến lược quảng bá thương hiệu, Yahoo vẫn không hề có một định hướng rõ ràng hay tầm nhìn dài hạn nào cho thương hiệu của mình. Chính sự thiếu vắng này dẫn đến một việc tung ra bộ nhận diện thương hiệu kém hiệu quả năm 2013.

Sai lầm của Yahoo

Định vị thương hiệu và sứ mệnh của Google đã quá rõ ràng: Sắp xếp, hệthống lại thông tin trên mạng cho toàn thế giới và khiến chúng trở nênhữu ích, dễ truy cập hơn đối với tất cả mọi người. Hai nhà sáng lậpLarry Page và Sergey Brin đều đã hoạch định sẵn sứ mệnh này từ những nămđầu hoạt động của Google và kể từ đó, công ty vẫn luôn cam kết làm đúngnhư vậy. Tuyên ngôn về sứ mệnh này cũng được viết rõ ràng trên tranglanding page của Google và thường xuyên được công ty nhắc đến trên cácphương tiện truyền thông. Các nhân viên Google cũng luôn coi đây là độnglực chính cho tất cả những gì họ làm.

Trái ngược với Google, sứ mệnh thương hiệu của Yahookhông hề rõ ràng – thực chất là chẳng ai biết liệu nó có tồn tại haykhông. Trên các trang của mình, Yahoo không hề có một lời tuyên bố chínhthức nào về tầm nhìn và sứ mệnh; những lời tuyên bố khác tìm thấy trênmạng lại thường không nhất quán, nếu không muốn nói là còn xung khắcnhau.

Theo một nhà nghiên cứu từng dành nhiều thời gian theo dõi các thôngcáo báo chí của Yahoo, phần giới thiệu về công ty được thay đổi gần nhưmỗi năm một lần.

Khi Marissa Mayer giữ chức CEO Yahoo, bà đã được kỳ vọng là một lãnhđạo có tầm nhìn, là niềm hy vọng duy nhất có thể cứu vớt công ty ra khỏivũng lầy lâu năm. Thế nhưng rút cục Mayer thậm chí còn không giải thíchnổi một cách rõ ràng với các nhà đầu tư, khách hàng, nhân viên cũng nhưtoàn thế giới về lý do tại sao Yahoo nên tiếp tục tồn tại.

Công bằng mà nói thì ngay từ khi mới thành lập, Yahoo đã gặp vấn đềvề sứ mệnh và định vị chính mình. Hai cậu sinh viên Stanford David Filovà Jerry Yang khi đó chỉ đơn giản là tạo lập Yahoo như một công cụ giúphọ theo dõi những thứ yêu thích trên mạng. Thế nhưng khi nhu cầu về mộtcỗ máy giúp tìm kiếm mọi thứ trên Internet của cư dân mạng thế giới bắtđầu trở nên sôi sục, những người lãnh đạo Yahoo lại không thể “nặn” rađược một lý do thuyết phục cho sự tồn tại của công ty giai đoạn sau đó.

Marissa Mayer thực tế đã rất cố gắng. Mùa thu năm ngoái, bà thậm chícòn phát hành một cuốn sách khích lệ cho tất cả các nhân viên Yahoo.Cuốn sách chưa đựng nhiều câu chuyện, hình ảnh và thông điệp về quá khứcũng như tầm nhìn tương lai của gã khổng lồ tìm kiếm cùng một lời tuyênthệ mới về sứ mệnh của công ty: “Trở thành công cụ dẫn đường không thế thiếu trong thời đại số, cho bạn và cho cả thế giới.”Thế nhưng lời tuyên thệ này vẫn chưa đủ sức hấp dẫn và có lẽ cũng đượctung ra quá muộn màng, sau hàng loạt thay đổi về sứ mệnh nhiều năm trướcđó.

Tất nhiên tuyên ngôn về sứ mệnh của công ty cũng không hẳn thứ quantrọng nhất quyết định sự sống còn của nó, thế nhưng bất cứ tổ chức nàocũng cần có lời tuyên bố hấp dẫn và thuyết phục về mục đích tồn tại củamình. Lãnh đạo các thương hiệu nổi tiếng nhất đều coi tuyên ngôn về sứmệnh như ngọn đuốc soi đường dẫn lối cho tất cả các chiến lược của họ.Thiếu vắng một sứ mệnh, tầm nhìn dài hạn cũng như định vị thương hiệu rõ ràng chính là nguyên nhân khiến Yahoo sa lầy.

Google kiến tạo, Yahoo nối gót

Yahoo cũng tỏ ra khá chậm chạp với thời cuộc. Mặc dù CEO Mayer từngđược khen ngợi khi chèo lái công ty chuyển dần sang các nền tảng mobilenhưng thực tế là thay đổi này chỉ được tiến hành để bắt kịp với thế giớichứ không phải là một cơ hội để Yahoo làm mới mình như nhiều người lầmtưởng. Mayer từng mô tả tầm nhìn của bà cho công ty như sau:

“Khi thế giới nội dung số trở nên ngày càng phong phú hơn, nhu cầusử dụng công cụ tìm kiếm và email cũng gia tăng, chúng ta cần thay đổicách chúng ta dẫn đường cho người dùng qua việc chuyển dần các sản phẩmcủa công ty sang mobile, TV, các thiết bị đeo thông minh, hệ điều hànhcho ô tô,… những nền tảng của tương lai. Chính vì vậy mà Yahoo sẽ tậptrung và đầu tư mạnh vào công nghệ tìm kiếm và truyền thông nội dung số,những thứ đặc biệt quan trọng để thực hiện vai trò dẫn lối cho ngườidùng online.”

Lời khẳng định của Mayer thực chất chỉ đơn thuần cho thấy phản ứngcủa công ty với những thay đổi tất yếu của thời cuộc chứ hoàn toàn khôngphải một cơ hội Yahoo tự tạo ra cho chính mình.

CEO Yahoo Marrissa Mayer

Hãy so sánh với những gì Larry Page mô tả về tầm nhìn của ông cho Alphabet:“Bấy lâu nay chúng tôi luôn tin rằng các công ty có xu hướng thỏa hiệpvới việc liên tục làm đi làm lại những thứ giống nhau và chỉ thay đổi,nâng cấp chút ít theo thời gian. Thế nhưng trong giới công nghệ, nơinhững ý tưởng mang tính cách mạng có thể châm ngòi cho sự phát triển củahàng loạt lĩnh vực mới, chắc chắn bạn phải ngừng thỏa hiệp với cái cũthì mới có thể luôn theo kịp thời đại.”

Alphabet, đúng như những gì Page mô tả, luôn không ngừng bành trướngra những lĩnh vực mới mẻ khác xa với các sản phẩm Internet ban đầu củaGoogle, trong đó có cả drone, xe tự lái, kính thực tế ảo hay công nghệsinh học.

Nguyên lời giới thiệu về Alphabet này đã là hiện thân cho hướng đidài hạn cũng như tầm nhìn cho thương hiệu của công ty. Tách riêng cácmảng kinh doanh, nghiên cứu khác ra thành các công ty con độc lập chophép Google giữ vững được sứ mệnh ban đầu của mình, đồng thời cũng khônglàm cản trở đến những sứ mệnh to lớn hơn mà công ty muốn theo đuổi quacác dự án đầy tham vọng sau đó mà điển hình là việc thành lập trung tâmnghiên cứu Jigsaw. Hủy bỏ cái tên ban đầu là Google Ideas để chuyểnthành Jigsaw, trung tâm nghiên cứu này có thể thoải mái theo đuổi sứmệnh của riêng nó – dùng sức mạnh của công nghệ để giải quyết nhữngthách thức nhức chính trị nhối nhất của thời đại, từ việc ngăn chặn cácvụ bạo lực cực đoan, bưng bít thông tin cho đến nạn tấn công mạng – màvẫn đảm bảo không làm ảnh hưởng gì đến định vị thương hiệu ban đầu củaGoogle.

Dù sao thì đây vẫn là thời điểm quá muộn để gã khổng lồ cứu vớt lạidanh tiếng, tất cả xuất phát việc thiếu vắng một tầm nhìn rõ ràng chothương hiệu ngay từ đầu.

Thay gỗ hay thay nước sơn?

Thiếu vắng sứ mệnh thương hiệu rõ ràng làm điểm tựa cũng như tầm nhìndài hạn để tiếp tục dẫn đầu, không có gì ngạc nhiên khi Yahoo bỏ lỡ cơhội làm mới chính mình thời điểm công ty thay đổi bộ nhận diện thươnghiệu năm 2013.

Logo mới chỉ đơn thuần là một bản nâng cấp logo cũ không có gì đặcsắc và cũng không hề truyền tải được điều gì rõ ràng. Trong thông báo vềviệc thay đổi bộ nhận diện thương hiệu, Mayer nói “Chúng tôi muốnlogo mới phản ánh một Yahoo khác biệt nhưng cũng đầy tinh tế; hiện đại,mới mẻ nhưng cũng hoàn toàn nhất quán với lịch sử hoạt động, đồng thờithể hiện được tính cá thể hóa và sự tự hào về công ty.” Mayer tiếptục mô tả về thiết kế logo mới với lời giải thích tại sao công ty quyếtđịnh bỏ đi những đường chân chữ trước đây, thế nhưng lại chẳng hề nói gìvề việc thay đổi này sẽ tác động gì đến định vị thương hiệu hay cótruyền tải được thông điệp nào không. Rút cục logo mới chỉ phản ánh “thiết kế mới và những trải nghiệm mới”, dù thực tế là tôi vẫn không hiểu ý Mayer muốn nhắc đến cái gì bởi chẳng thấy logo mới thể hiện được trải nghiệm gì mới mẻ cả.

Nhận diện thương hiệu mới và cũ của Yahoo

Trong khi logo mới của Yahoo chỉ đơn thuần là chỉnh sửa về mặt thiếtkế, logo mới của Google lại mang đến một thông điệp rõ ràng về nhữngcách tân của thương hiệu này. Khi Google giới thiệu thiết kế logo tươisáng, trau truốt và được gắn nhiều animation hơn vào năm ngoái, công tyđã giải thích: “Nếu như ngày xưa, Google từng là điểm đến quen thuộctrên PC của bạn thì ngày nay, mọi người tương tác với Google qua rấtnhiều nền tảng, thiết bị, ứng dụng khác nhau. Chính vì vậy mà hôm nay,chúng tôi muốn giới thiệu thiết kế logo mới cùng bộ nhận diện thươnghiệu phản ánh đúng thực tế này. Nó cho thấy sự hữu ích lớn lao của nhữngcông nghệ Google tạo ra, ngay cả trên những màn hình thiết bị nhỏnhất.”

Nhận diện thương hiệu mới thể hiện sự linh hoạt và đồng nhất của công nghệ Google trên tất cả các nền tảng

Thêm vào đó, trong khi sự thay đổi của Yahoo mang tính “tự phục vụ nhu cầu của mình” thì thay đổi của Google lại đi theo hướng “phục vụ nhu cầu của khách hàng”.

Sự đối lập gay gắt trong cách tiếp cận của Yahoo và Google cũng phảnánh tác động lớn lao của định vị và hoạch định tầm nhìn cho thương hiệu.Với hai yếu tố này, những thay đổi trong thiết kế nhận diện thương hiệusẽ thấm đẫm ý nghĩa và giá trị rõ ràng. Nếu thiếu vắng cả hai, nhữngthay đổi ở logo cũng chỉ như một màn thay “nước sơn” đơn thuần mà thôi.

Kết

Chỉ khi một công ty biết rõ thương hiệu của mình đang đứng ở đâu thìmới có thể tập trung vào những nguồn lực chính yếu và có được sự sángsuốt trong các quyết định về chiến lược. Không phải mọi vấn đề của Yahoođều xuất phát từ những thất bại trong định vị thương hiệu nhưng rõ ràngbài học từ Google đã cho thấy gã khổng lồ một thời hoàn toàn có thể vớtvát lại rất nhiều nếu xác định được cho mình một sứ mệnh và tầm nhìn rõràng ngay từ đầu.

Theo Trí thức trẻ/GenK

Nếu chúng ta có thể quay ngược thời gian  vào đầu những năm 2000 và tiến hành một cuộc khảo sát trên thị trường điện thoại di động, bạn sẽ nhận được một số tiết lộ gây sốc. Một công ty chỉ tranh giành 1% thị phần trong ngành công nghiệp smartphone ngày nay gần như đồng nghĩa với cả thị trường điện thoại di động cách đây vài thập kỷ. Nghĩa là, vào khoảng những năm 2000, Nokia đã thống trị thị trường điện thoại di động và Nokia giống như một biểu tượng của điện thoại di động như Grab – biểu tượng của thị trường xe ôm công nghệ.

Có rất nhiều bạn sinh ra vào giai đoạn những năm 1990 – 2000, Nokia là chiếc điện thoại đầu tiên của họ. Nó trở thành thương hiệu bán chạy nhất và là một cái tên quen thuộc trong vòng một thập kỷ. Nokia phục vụ cho mọi thành phần trong xã hội bằng cách thiết kế các mẫu mã khác nhau với giá cả đa dạng. Vào thời điểm đó, Nokia là người dẫn đầu về sự đổi mới trong thời kỳ đầu của thị trường điện thoại di động.

Nhưng thời hoàn kim của thương hiệu sản xuất “điện thoại cục gạch” này đã qua đi vào thời điểm xuất hiện điện thoại thông minh – smartphone. Doanh số bán hàng của Nokia giảm đến mức không còn lựa chọn nào khác ngoài việc bán bộ phận điện thoại di động của mình.

Sự trỗi dậy của Nokia

Nokia xuất phát điểm là một nhà máy sản xuất bột giấy trước khi trở thành một gã khổng lồ trong lĩnh vực viễn thông, Nokia đã leo lên những nấc thang thành công không giống với bất kỳ một công ty di động nào khác.

Năm 1992, Nokia tung ra điện thoại GSM đầu tiên trên thế giới: Nokia 1011. Năm 1998, công ty vượt qua Motorola và trở thành công ty điện thoại di động bán chạy nhất. Tuy nhiên, chuỗi thành công vẫn chưa kết thúc. Vào thời kỳ đỉnh cao, vào năm 2007, thị phần trên toàn thế giới của Nokia là 49,4%, cao nhất trên thế giới. Nó hiểu rõ ngành công nghiệp di động và cho đến ngày nay, không có công ty nào có thể đạt được những đỉnh cao thành công như vậy.

Tuy nhiên, đằng sau tấm rèm, một thứ khác đang được ủ. Sự sụp đổ của Nokia đã bắt đầu từ trước năm 2007. Nguyên nhân của sự sụp đổ bắt đầu từ ban lãnh đạo cao nhất, kéo theo đó là sự sụp đổ hàng loạt giống như những quân cờ domino, từng cái một, mọi thứ đều đi xuống.

Lộ trình thất bại của Nokia

Sau khi thống trị ngành công nghiệp di động trong hơn một thập kỷ, doanh số của Nokia đã đi xuống từ năm 2010. Đó là kết quả của cả sự đổ vỡ bên trong nội bộ và thị trường bên ngoài tác động.

Thay đổi trong Ban lãnh đạo hàng đầu: Năm 2006, Jorma Ollila được thay thế bởi Olli-Pekka Kallasvuo làm Giám đốc điều hành. Ban lãnh đạo mới đã hợp nhất điện thoại thông minh Nokia và các hoạt động điện thoại cơ bản, họ tập trung nhiều hơn vào điện thoại truyền thống hơn là thử nghiệm công nghệ mới.

Sự xuất hiện của các công ty mới

Năm 2007, Apple bước vào cuộc chơi điện thoại thông minh và tung ra chiếc iPhone mang  biểu tượng apple. Nokia từ chối coi Apple là mối đe dọa đối với doanh số bán hàng cao của họ. Về cơ bản đội R&D Nokia cũng coi điện thoại Apple kém hơn vì chúng chạy trên công nghệ 2G trong khi điện thoại di động của Nokia chạy trên công nghệ 3G. Năm 2008, Google ra mắt Hệ điều hành (OS) Android. Vào thời điểm này, iOS của Apple đã trở nên phổ biến và doanh số bán hàng của nó đang tăng đều đặn. Để giải quyết mối đe dọa, Nokia lẽ ra nên chuyển sang Android, nhưng hãng đã không làm như vậy và tiếp tục sản xuất điện thoại với hệ điều hành Symbian lỗi thời.

Sự chậm trễ trong việc phát hành điện thoại mới

Năm 2010, Nokia công bố N97, đây sẽ là phiên bản đầu tiên chạy Symbian. Nhưng việc phát hành đã bị trì hoãn và kết quả là nó không thể cạnh tranh với Apple và Google đang trên đà tăng trưởng. Năm 2010, Olli-Pekka Kallasvuo bị sa thải khỏi vị trí Giám đốc điều hành và Stephen Elop, từ Microsoft, thay thế vị trí của ông.

Hợp tác với Microsoft: Năm 2011, để đối phó với thị phần đang sụt giảm, Nokia đã hợp tác với Microsoft để sản xuất điện thoại Windows, từ bỏ các hệ điều hành cũ như Symbian và MeeGo. Vào năm 2012, điện thoại Windows đã không tạo được ảnh hưởng trên thị trường điện thoại thông minh vốn đã có tên tuổi. Lý do chính đằng sau điều này là một số ứng dụng trên cửa hàng windows so với cửa hàng Google’s Playstore và cửa hàng Apple. Mua lại bởi Microsoft: Năm 2014, Nokia suýt bị phá sản. Nhưng Microsoft đã bước vào và mang về cho Nokia 7,2 tỷ USD. Đây được nhiều người coi một phút huy hoàng trước khi bị dập tắt.

Lý do Nokia thất bại Không thích ứng được

Mặc dù biết rằng có nhiều nhu cầu về phần mềm hơn là phần cứng, nhưng Nokia vẫn mắc kẹt với cách làm cũ của họ và không thích ứng với sự thay đổi của môi trường công nghệ. Khi Nokia cuối cùng nhận ra sai lầm của họ, thì đã quá muộn, vì mọi người đã chuyển sang điện thoại của Android và Apple.

Không đổi mới được

Nokia là công ty đầu tiên giới thiệu điện thoại 3G, điện thoại có camera và nhiều công nghệ cải tiến hơn. Vào đầu những năm 2000, họ biết rằng đổi mới là chìa khóa để duy trì sự phù hợp và vượt qua ranh giới của công nghệ. Nhưng khi nhu cầu về điện thoại của họ tăng lên, sự tập trung của họ chuyển sang sản xuất, để đáp ứng những nhu cầu đó. Nó tập trung ít hơn vào đổi mới mà nhiều hơn vào sản xuất hàng loạt và kết quả là các công ty như Samsung, Apple, HTC, v.v., bắt đầu giành được một số thị trường với hệ điều hành sáng tạo và đơn giản của họ.

Không tự định vị lại được

Nokia lẽ ra phải phân tích xu hướng thị trường và định vị cho mình một chỗ đứng phù hợp và vững chắc. Nhưng Nokia đã không làm được như vậy, họ đã quá xem nhẹ đối thủ, tự thưởng trên chính chiến thắng của mình, Nokia đã không tập trung vào thị trường điện thoại thông minh và bỏ lỡ cơ hội. Nokia có thể đã cải tiến phần mềm hiện có của họ: Symbian.

Quá tự tin

Ban lãnh đạo cao nhất của Nokia nghĩ rằng không có gì có thể xảy ra sai sót cho đến khi nó xảy ra. Các công ty mới đến với những ý tưởng và công nghệ mới, thay vì nghiên cứu về sự thay đổi và tìm ra hướng đi riêng cho mình nhưng Nokia đã làm ngơ với họ. Họ không coi ai là đối thủ của mình. Chính trong sự tự tin thái quá và thiếu hiểu biết này, Nokia đã thất bại.

Thay đổi cơ cấu tổ chức Có vấn đề nội bộ

Alastair Curtis, nhà thiết kế chính của Nokia từ năm 2006 đến năm 2009 cho biết: “Chúng tôi đã dành nhiều thời gian để đấu tranh chính trị hơn là thiết kế. Nhiều bộ phận trong công ty chưa phối hợp nhịp nhàng với nhau, chính sự thiếu phối hợp này đã tạo ra nhiều vấn đề hơn, kèm theo đó cạnh tranh nội bộ ở những lãnh đạo cao nhất. Tuy tác động của những vấn đề này không trực tiếp nhưng nó đóng một vai trò nhất định trong sự sụp đổ của Nokia.

Không thể cạnh tranh trên thị trường điện thoại thông minh

Trong khi các công ty như Samsung, Apple, HTC đang sản xuất điện thoại sử dụng phần mềm tân tiến, thì Nokia vẫn tập trung vào điện thoại truyền thống. Nó đã cố gắng cạnh tranh bằng cách phát hành N97 với hệ điều hành Symbian mới, nhưng đã quá muộn khi điện thoại Android và điện thoại Apple đã được thành lập.

Nhầm lẫn HĐH Symbian Vs MeeGo OS

Bộ phận R&D của công ty được chia thành hai. Một người đang làm việc để cải tiến Symbian và người kia trên MeeGo. Cả hai đội đều khẳng định rằng phần mềm của họ tốt hơn. Sự cạnh tranh này dẫn đến sự chậm trễ trong việc phát hành điện thoại mới.

Thường xuyên thay đổi quản lý Không thể chuyển sang Android

Nokia đã có cơ hội bắt tay với Google và sản xuất điện thoại Android nhưng đã từ chối. Đây là một trong những sai lầm lớn nhất của Nokia. Hệ điều hành Android đơn giản, nhanh hơn và có một bộ sưu tập ứng dụng tuyệt vời trên cửa hàng của nó, điều này đã khiến nó trở nên rất phổ biến. Nếu Nokia chuyển sang Android kịp thời, câu chuyện của họ đã khác.

Ra quyết định chậm

Ban lãnh đạo cao nhất đã mất quá nhiều thời gian để đưa ra quyết định. Frank Nuovo, cựu phó chủ tịch và nhà thiết kế chính đã rời công ty vào năm 2006. Ông nói rằng ban lãnh đạo đã chậm đưa ra các quyết định đòi hỏi sự khẩn cấp. Nhiều cơ hội đã bị mất do điều này. Trước khi phát hành iPhone, bộ phận nghiên cứu của Nokia đã đưa ra ý tưởng. Nhưng vì văn hóa doanh nghiệp đang thịnh hành, nó không bao giờ nhìn thấy ánh sáng trong ngày.

Hợp tác với Microsoft

Năm 2011, Nokia tuyên bố hợp tác với Microsoft. Họ sẽ sản xuất điện thoại thông minh chạy cửa sổ, không hoạt động trên thị trường do thiếu ứng dụng trong cửa hàng Windows. Nokia đang trên bờ vực phá sản, nhưng Microsoft đã mua lại bộ phận thiết bị di động của Nokia vào năm 2014 với giá 7,2 tỷ USD.

Kết luận

Cho đến ngày nay, Nokia vẫn tồn tại, không còn huy hoàng như trước đây. Nhưng Nokia vẫn đang cố gắng lấy lại bằng cách không lặp lại những sai lầm của quá khứ.

Nokia tập trung vào thiết bị mạng thông qua Nokia Networks, sau khi bán bộ phận điện thoại di động vào năm 2014. Nokia Networks có hoạt động tại hơn 150 quốc gia, kinh doanh cơ sở hạ tầng mạng không dây và cố định, các nền tảng dịch vụ mạng và truyền thông cũng như các dịch vụ chuyên nghiệp. Xếp hạng của Nokia về cơ sở hạ tầng viễn thông toàn cầu là thứ 5 vào năm 2023 và nó đang mở đường để dẫn đầu.

Vào năm 2023, Microsoft đã bán bộ phận điện thoại di động của Nokia với giá 350 triệu đô la cho HMD Global, một công ty bao gồm các giám đốc điều hành trước đây của Nokia.

Vào năm 2023, HMD Global đã phát hành một chiếc điện thoại thông minh chạy Android với thương hiệu Nokia. Điện thoại Android mang nhãn hiệu Nokia của công ty đã được khán giả đón nhận nồng nhiệt. Tuy nhiên, xét đến thế thời hiện tại thì còn lâu mới có thể bắt kịp các đối thủ hiện tại là Apple, Samsung, Sony.

Bài viết được tổng hợp từ trang FEEDOUGH – Chấp cánh cho những Start-up

Mọi thông tin chi tiết vui lòng liên hệ

Email: jobbie@gmail.com 

Website: JOBBIZE.COM

Fanpage: facebook.com/jobbize

Gã khổng lồ Phần Lan thất bại trước Apple không phải vì iPhone, mà vì những bất ổn đến từ bên trong nội bộ của hãng, theo lời cựu chủ tịch Nokia Jorma Ollila.

Mùa thu năm 2007, chủ tịch của Nokia khi đó là Jorma Ollila, người vừa từ chức CEO một năm trước, hỏi ý kiến 12 vị điều hành đứng đầu công ty rằng “liệu iPhone mới của Apple có là mối đe dọa hay không”.

Lúc đó, 10 nhân sự cấp cao của Nokia cho rằng iPhone sẽ là đối thủ đáng gờm. Ai cũng thấy rõ điều đó, nhưng đối với con tàu khổng lồ như Nokia bấy giờ, né tránh tảng băng iPhone là điều vô cùng khó.

Trong cuốn tự truyện mang tên ” Against All Odds: Leading Nokia form Near Catastrophe to Global Success”, Jorma Ollila cũng thừa nhận điều này.

Đó là câu chuyện về Nokia vào đầu những năm 90 khi hãng gặp khó khăn chồng chất do quyết định đầu tư sai lầm, cho đến khi Jorma Ollila lên nắm quyền và lái con tàu Nokia đến thành công. Cuốn sách cũng nói về giai đoạn 2007 và sự diệt vong sau này của Nokia.

Năm 2004, lãnh đạo của Nokia đã nhận ra tương lai của thiết bị di động là điện thoại thông minh và yếu tố cạnh tranh chủ chốt khi đó sẽ là hệ điều hành. Bằng chứng là chiếc di động được định nghĩa “smartphone” lúc bấy giờ: Nokia 9000 đã ra đời với các tính năng mới như gửi email, lướt web.

Tuy nhiên, Nokia đã đúng đắn về sản phẩm, sai lầm về thời gian. Hãng tung ra Nokia 9000 vào năm 1996, khi công nghệ mạng không dây chưa sẵn sàng để sử dụng, khách hàng đã không thực sự cảm nhận được sự “thông minh” của di động này.

Dù đi trước, nội bộ Nokia lại chia rẽ. Hãng có tận 2 nhóm nghiên cứu hệ điều hành cho di động. Một nhóm nghiên cứu phát triển Symbian, hệ điều hành cũ kĩ có trên hầu hết các smartphone Nokia. Nhóm còn lại nghiên cứu MeeGo, hệ điều hành dùng cho các máy tính bảng, netbook hay các hệ thống nhúng.

Sự tham lam trong chiến lược này đã chia rẽ Nokia từ bên trong, đánh mất ưu thế trước một Apple với iOS và đội ngũ đồng nhất của họ. “Chúng tôi hiểu vấn đề, nhưng sâu trong tâm trí chúng tôi lại không thể chấp nhận điều đang diễn ra. Những dự án lớn cứ thế được tiếp tục. Những buổi dự báo doanh thu cứ diễn ra, trong khi điều chúng tôi cần làm là tập trung vào tương lai xa hơn”, Jorma viết trong tự truyện.

Những vị lãnh đạo đầu tiên của Nokia khi đó đã hơn 30 tuổi, gồm Jorma Ollila, Olli-Pekka Kallasvuo, Pekka Ala-Pietela, Matti Alahuhta và Sari Baldauf.

Họ đã cùng nhau lớn lên ở Phần Lan và lãnh đạo Nokia. Tuy được dẫn dắt bởi Jorma, nhưng từng người trong nhóm đều có quyền đưa ra quyết định như nhau. Mọi vấn đề lớn Nokia gặp phải đều được giải quyết khi “The Five” họp mặt để bàn bạc.

Jorma kể ông chưa từng gặp được đội ngũ lãnh đạo nào như thế trong các công ty, tập đoàn khác. Những năm tháng huy hoàng của Nokia có được đều do “The Five” đưa quyết định nhanh chóng nhưng thống nhất.

Thế nhưng, “The Five” bắt đầu tan rã khi năm 2004, Sari Baldauf quyết định từ chức và rời khỏi ban điều hành Nokia vì bà cảm thấy không còn mặn mà với công việc. Matti Alahuhta khi đó được bổ nhiệm làm Phó chủ tịch điều hành của Nokia nhưng ông lại kiêm chức CEO của hãng thang máy Kone.

Điều hủy diệt Nokia không phải iPhone, mà chính là “The Five”. Sự tan rã của đội ngũ lãnh đạo này đã đặt dấu chấm hết cho số phận của Nokia.

Không lâu sau khi “The Five” mất 2 thành viên và Jorma từ chức CEO, Pekka Ala-Pietela cũng rời khỏi Nokia và để Olli-Pekka Kallasvuo điều hành công ty từ năm 2006 đến 2010.

Theo cây bút Justin Fox, có thể điều hủy diệt Nokia không phải iPhone, mà chính là “The Five”. Sự tan rã của đội ngũ lãnh đạo này đã đặt dấu chấm hết cho số phận của Nokia. Hãng sau đó được Stephen Elop lãnh đạo vào 2010 nhưng tầm nhìn sai lầm của vị thuyền trưởng không mang quốc tịch Phần Lan này đã khiến di sản của Nokia trở thành mây khói.

Nền tảng Qt, hệ điều hành Meltemi hay MeeGo đều bị ông từ bỏ để chuyển sang Windows Phone của Microsoft. Kết quả là điện thoại Windows Phone trong năm 2012 chỉ bán được khoảng 10 triệu máy, trong khi lượng smartphone bán ra toàn cầu cùng năm là 169 triệu máy, theo số liệu từ Gartner.

Hiện tại, cái tên Nokia vẫn xuất hiện trên các trang báo. Hãng di động này được cho sẽ trở lại với thiết bị Nokia D1C để tuyên chiến Samsung và Apple. Như đoán trước sự trở lại này, Jorma đã viết cuối sách: “Lịch sử đã cho ta gợi ý. Sau sự chuyển mình, Nokia có thể sẽ tìm được những thị trường mới mà hãng có thể phát triển”.

Xét ở bất kỳ góc độ nào, quyết định bán cơ sở hoạt động ở Trung Quốc cho đối thủ Didi Chuxing của Uber trong tháng 4/2023 quả là một thất bại to lớn.

Cuộc chiến ngắn ngủi nhưng ngoạn mục giữa 2 ông lớn về ứng dụng đặt xe đã khiến Uber mất ít nhất 2 tỷ USD và chỉ thu về thái độ phản đối từ phía Chính phủ Trung Quốc. Dẫu vậy, vẫn còn một điều may mắn đối với Uber là họ có thể tập trung nguồn lực ở các thị trường khác, bao gồm thị trường Đông Nam Á đang phát triển nhanh chóng.

Hiện mọi thứ đang trở nên khó khăn hơn đối với Uber. Vào đầu tuần này, GrabTaxi Holdings – công ty hàng đầu về dịch vụ đặt xe ở Đông Nam Á – đã tuyên bố đã huy động được 2 tỷ USD (và sắp sửa có thêm 500 triệu USD nữa) để giúp công ty giữ vững vị thế ở khu vực này. GrabTaxi hiện đã vượt trội hơn khá nhiều so với Uber ở Đông Nam Á, nhờ kế hoạch kinh doanh khéo léo tập trung vào đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng Đông Nam Á, đặc biệt là về khía cạnh thanh toán. Nguồn vốn mới đổ vào có thể nới rộng thêm khoảng cách giữa 2 công ty lớn này – và còn để xem xét liệu việc áp dụng phương pháp one-app-fits-all tới trên toàn cầu của Uber có hiệu quả không.

Có ít nhất là 10 quốc rất khác nhau ở Đông Nam Á sở hữu kiểu thị trường mà lẽ ra công ty công nghệ toàn cầu có vốn hóa tốt như Uber nên phát triển thịnh vượng. Khu vực này hiện là thị trường internet lớn thứ 4 trên thế giới, trong đó hơn 50% trong số 640 triệu người dân sử dụng mạng internet. Những vị trí xếp hạng đang tăng nhanh chóng nhờ những người tiêu dùng trẻ, trung lưu háo hức chi tiêu.

Thị trường đặt xe ở Đông Nam Á được dự báo sẽ có giá trị khoảng 13.1 tỷ USD vào năm 2025, cao hơn rất nhiều so với mức 2.5 tỷ USD hồi năm 2023.

Theo một nghiên cứu của Google và Temasek, thị trường đặt xe ở Đông Nam Á được dự báo sẽ có giá trị khoảng 13.1 tỷ USD vào năm 2025, cao hơn rất nhiều so với mức 2.5 tỷ USD hồi năm 2023. Ấn tượng hơn nữa là mỗi quốc gia lớn ở Đông Nam Á rồi cũng sẽ có một thị 1 tỷ USD của riêng mình, trong đó hoạt động đặt xe chiếm 15% tổng chi tiêu du lịch ở khu vực.

Uber bắt đầu cung cấp dịch vụ ở Singapore vào đầu năm 2013, và mở rộng ra Malaysia vào cuối năm đó. Đối với những người sử dụng đã quen với dịch vụ đặt xe của Uber, trải nghiệm của họ là khá liền mạch. Tuy nhiên, đối với người địa phương, đặc biệt là ở Malaysia, Uber đang phải đối mặt với 3 vấn đề. Đầu tiên, dịch vụ của Uber đắt hơn rất nhiều so với taxi truyền thống. Thứ 2, thanh toán có thể chỉ được thực hiện thông qua thẻ tín dụng, bất chấp sự thật rằng người tiêu dùng rất ưa thích sử dụng tiền mặt. Cuối cùng, Uber – cũng như các dịch vụ xe hơi khác ở Malaysia – đang bị tác động tiêu cực bởi nhận thức cho rằng nó không an toàn, đặc biệt là đối với các tài xế nữ.

So với Grab, Uber cho ta cảm giác như là họ đang đẩy mạnh một mô hình kinh doanh và một ứng dụng được thiết kế và sử dụng cho các thị trường giàu có hơn. Dù không có dữ liệu công khai về thị trường đặt xe ở Đông Nam Á, nhưng Grab khẳng định rằng công ty đang năm giữ 95% thị phần đặt xe taxi thuộc bên thứ 3, và 71% trong lĩnh vực đặt xe cá nhân. Thực tế, trong khu vực Đông Nam Á, và đặc biệt là Malaysia và Singapore, dễ dàng thấy rằng Grab có nhiều xe hơi có sẵn hơn.

Grab không hề xem nhẹ vị trí dẫn đầu. Để củng cố thêm lợi thế của mình, Grab đang chuyển sang thanh toán điện tử. Trong năm 2023, công ty đã mua lại một công ty Indonesia có sử dụng công nghệ cho phép những người sử dụng điện thoại di động trả tiền mặt để được tiền trực tuyến (online credit); Vòng huy động vốn mới nhất của Grab được sử dụng để mở rộng GrabPay – một hệ thống thanh toán điện tử cho những người tiêu dùng có mua tiền trực tuyến. Grab thành thực cho biết công ty đang mơ về việc chuyển mình thông qua ứng dụng GrabPay thành một công ty tiêu dung cung cấp các dịch vụ tài chính và mua sắm, cũng như vận tải.

Grab báo hiệu rằng có ít nhất một công ty đặt xe địa phương đang cố gắng chuyển đổi tương tự, đồng thời hy vọng có thể gia tăng tính đa dạng hóa thông qua thanh toán điện tử. Tuy nhiên, về phần Uber, đây có thể là điểm dừng của hành trình chinh phục Đông Nam Á.

Trong cuộc sống sẽ có những lúc bạn vấp ngã, gặp phải những khó khăn và bạn bảo thủ cho rằng: mình không làm gì sai nhưng vì sao vẫn thất bại? Sự thất bại của Nokia do đâu? Phải chăng do tác động của yếu tố khách quan hay chính nội tại của họ?

Nokia không làm gì sai nhưng họ vẫn thất bại

Chúng ta cùng nhớ lại, trong một bài diễn thuyết hồi năm 2013, CEO của Nokia đã nói: Chúng tôi không làm gì sai cả nhưng bằng cách nào đó, chúng tôi vẫn thất bại” Bài phát biểu đặt ra trong bối cảnh thương hiệu Nokia sẽ bị Microsoft mua lại. Sau những lời phát biểu của ông, tất cả nhân viên đều nghẹn ngào nước mắt, sự tiếc nuối thể hiện rõ trên khuôn mặt của họ.

Bài học cho bạn và các nhà kinh doanh từ Nokia

Tất cả chúng ta đều có thể thấy, thế giới đang biến đổi, công nghệ thông tin bùng nổ dữ dội. Vì vậy mà bạn phải tìm cách để bắt kịp với sự thay đổi đó. Họ đã lỡ các cơ hội học hỏi, thay đổi và chính Nokia đã lỡ các cơ hội để phát triển, mở rộng công ty. Nhưng sâu sa hơn là họ đã lỡ cơ hội để sống sót và tồn tại trong thế giới biến động này.Bài học rút ra cho mỗi người:

– Nếu bạn không thay đổi, không tự phát triển bản thân thì bạn sẽ sớm bị đào thải. – Không sai nếu bạn không muốn học những điều mới và cũng không sai nếu bạn chỉ muốn đứng yên tại chỗ. Nhưng có lẽ sẽ sai nếu tư tưởng không bắt kịp với thời đại thì bạn sẽ sớm bị “lỗi thời” và bị đào thải khỏi xã hội.

Nokia mà họ vẫn không chịu đối diện và thừa nhận mình đã thất bại do đâu. Bài học đó là chậm thay đổi và tiếp thu với cái mới trong xã hội. Mỗi người luôn luôn phải thay đổi chính mình theo xu hướng của thế giới một cách có chọn lọc và thông minh để tồn tại chứ không thể dậm chân tại chỗ hoặc là tiếp nhận tạp nham mà không xác định được hướng đi cho mình.

Thay đổi để tồn tại và phát triển nhưng có phải có chọn lọc. Các công ty, các Startup cũng đừng đi vào vết xe đổ của Nokia.