Vì Sao Trẻ Bị Vàng Da Sau Sinh / TOP 13 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 6/2023 # Top View

Phần iớn trẻ sơ sinh sau sinh vài ngày (3 – 5 ngày) có vàng da, nhiều cháu bé có màu da mỗi ngày một vàng thêm: đó là chứng vàng da của trẻ sơ sinh. Đây ià hiện tượng sinh lý bình thường. Khi ra đời, đứa bé mang theo trong người một số hồng huyết cầu dự trữ.

Hồng huyết cầu là những phần tử trong máu có nhiệm vụ nhận ôxy từ phổi mang tới mọi nơi trong cơ thể, và luôn luôn được thay thế bởi những lớp mới. Trong cơ thể đa số trẻ em, việc loại bỏ các hồng huyết cầu già ở lá lách và ở gan được tiến hành bình thường.

Nhưng, một số ít các cháu có bộ gan còn non yếu chưa làm được đầy đủ nhiệm vụ này khiến một số muối mật sinh ra trong quá trình hủy diệt hồng huyết cầu bị tích tụ ở máu iàm cho da các cháu có màu vàng.

Những hiện tượng trên có thể sẽ hết trong vòng mấy ngày sau, khi các cơ quan trong cơ thể cháu bé quen dần với công việc.

Mức độ nguy hiểm của vàng da:

Đa số các trường hợp vàng da ở trẻ sơ sinh thường nhẹ và tự khỏi sau 7 đến 10 ngày do chất Biiirubin được đào thải qua phân và nước tiểu.

Tuy nhiên có một số trường hợp vàng da nặng do chất Biiirubin tăng quá cao sẽ thấm vào não (tên y học gọi là Vàng da nhân) gây nguy hiểm làm cho trẻ bị hôn mê, co giật, có thể gây tử vong hoặc di chứng về tâm thần vận động vĩnh viễn.

Một số các cháu khác có thể bị dị tật bẩm sinh ở các đường ống dẫn mật khiến những chất muối mật đã được gan biến đổi và thải ra không xuống được ruột iàm cho phân có mầu nhợt hoặc mầu trắng.

Nhận biết trẻ bị vàng da :

Vàng da có thể nhận biết bằng mắt thường ỏ nơi có đủ ánh sáng. Vì vậy hàng ngày bà mẹ cần quan sát màu da toàn thân của trẻ ở nơi đầy đủ ánh sáng, không nên nằm phòng tối.

Trong trường hợp khó nhận biết (da trẻ đỏ hồng hoặc đen) thì ấn nhẹ ngón tay cái lên vùng da trong vài giây, sau đó buông tay ra, nếu trẻ bị vàng da, sẽ thấy được màu da vàng thật sự ở nơi ấn ngón tay.

Mức độ vàng da:

Vàng da nhẹ: Da vàng nhẹ ở mặt và thân, trẻ vẫn bú tốt, vàng da xuất hiện muộn sau ngày thứ ba.

Vàng da nặng: Da vàng sậm lan đến tay chân, kèm bú kém, bỏ bú, hoặc xuất hiện sớm trong vòng 1 – 2 ngày sau sinh.

Việc cần làm khi trẻ bị vàng da:

Vàng da nhẹ: Điều trị tại nhà bằng cách tắm nắng, đặt trẻ gần cửa sổ nơi có ánh sáng dịu của mặt trời và cho bú nhiều iần trong ngày, vì sữa mẹ giúp đào thải nhanh chất Biiirubin qua đường tiêu hóa. Tiếp tục theo dõi diễn tiến của vàng da hàng ngày cho đến ít nhất là 7 – 10 ngày sau sinh.

Vàng da nặng: Phải đưa trẻ nhập viện ngay. Tại bệnh viện, trẻ sẽ được điều trị.

Khi nào cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế?

– Trẻ bú yếu hoặc bỏ bú.

– Vàng da ian đến tay chân.

– Vàng da xuất hiện sớm trong 24 – 48 giờ sau sinh.

– Vàng da kéo dài trên 15 ngày.

Làn da con trẻ bị khô nứt, dù nặng hay nhẹ cũng thường xuất phát từ 2 nguyên nhân chính sau:

Làn da trẻ sơ sinh vốn mỏng manh, nhạy cảm hơn bình thường. Cấu trúc da chưa hoàn thiện, đặc biệt lớp thượng bì chưa hình thành, da không có cơ chê phục hồi khi mất nước. Đây là nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến tình trạng da trẻ sơ sinh bị khô.

Việt Nam là đất nước nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm quanh năm nên mỗi khi giao mùa thời tiết thường biến đổi mạnh khiến làn da, nhất là làn da non nớt của bé chưa thích ứng kịp. Từ đó thường xuyên dẫn đến tình trạng da trẻ sơ sinh bị khô.

Các bước chăm sóc con hằng ngày của mẹ:

Ngoài ra, việc chăm sóc con hằng ngày của mẹ nếu không đúng cách cũng rất dễ khiến tình da trạng trẻ sơ sinh bị khô ngày càng nặng khiến con vô cùng khó chịu, quấy khóc. Ví dụ như mẹ tắm quá nhiều lần cho bé, cho bé sử dụng các loại thuốc bôi da không phù hợp, dành cho người lớn; mẹ cho bé mặc những quần áo khô cứng, chứa quá nhiều nilon hay sử dụng nguồn nước có quá nhiều clo để tắm cho bé cũng góp phần gây ra tình trạng khô da mặt.

Cách chăm sóc da trẻ sơ sinh bị khô

Da trẻ sơ sinh bị khô đôi khi khiến mẹ đau đầu vì đã tìm mọi cách mà tình hình vẫn không thuyên giảm. Làn da con lại mỏng manh làm mẹ không dám lạm dụng các loại thuốc, sợ sẽ gây ra những hậu quả khôn lường. Tuy nhiên, mẹ cũng có thể phòng và trị khô da cho con chỉ bằng những bước đơn giản sau đây:

Với các bé, việc tắm hằng ngày là hoàn toàn không cần thiết, thậm chí còn là nguyên nhân khiến da trẻ sơ sinh bị khô ngày càng trầm trọng. Lý do là khi tắm sẽ làm mất đi chất dầu tự nhiên trên da của bé. Với trẻ sơ sinh bạn chỉ nên tắm cho bé 2-3 lần/tuần, mỗi lần tối đa chỉ 15 phút. Các ngày còn lại mặc dù mẹ không tắm cho bé nhưng vẫn lau người và giữ vệ sinh sạch sẽ cho bé đặc biệt là vùng kín và những nếp gấp cánh tay, chân.

Các mẹ lưu ý, để giữ cho da bé được mịn màng mẹ có thể sử dụng dầu dừa hoặc dầu ô liu trong nước tắm cho bé.

Nhiều mẹ vì lo lắng các loại kem bôi dưỡng ẩm không phù hợp với làn da nhạy cảm của con nên hạn chế sử dụng các loại kem này, dù tình trạng da trẻ sơ sinh bị khô rất nặng. Đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm!

Vấn đề dị ứng với các loại kem bôi chỉ xảy ra khi mẹ không tìm hiểu kỹ lưỡng khi lựa chọn kem bôi cho con, dẫn đến dùng các loại kem cho người lớn cho làn da bé sẽ không phù hợp, xảy ra những phản ứng không mong muốn.

Bởi vậy sử dụng một loại kem dưỡng ẩm có nguồn gốc hoàn toàn từ thiên nhiên, không chứa các chất có hại cho da bé để thoa nhẹ nhàng lên da bé sau khi tắm là cách tuyệt vời nhất để mẹ đối phó với làn da trẻ sơ sinh bị khô.

Dấu hiệu da trẻ sơ sinh bị khô mẹ nên đưa đi bác sĩ

Da bé bị khô kèm theo ngứa và xuất hiện những mảng đỏ. Đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo chứng chàm bội nhiễm ở da bé.

Một vài chứng khô da ở bé có thể chuyển thành bệnh vảy cá, chứng bệnh này được biểu hiện với những lớp vảy cá xếp thành từng lớp trên da của bé. Chính vì vậy, nếu phát hiện sớm có thể điều trị kịp thời giúp bé thoát khỏi bệnh về da nghiêm trọng này.

Cập nhật: 03/11/2020 – 3:41 pm

Trong thời tiết mùa đông, việc quấn ủ trẻ con quá kỹ, không quan sát được toàn thân trẻ là lý do chính khiến tỷ lệ trẻ mắc vàng da sơ sinh tăng cao hơn vào mùa đông nhiều.

BS Trần Thị Lý khám cho trẻ sơ sinh.

BS Trần Thị Lý, khoa Sơ sinh, Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, hiện nay việc phát hiện trẻ vàng da sơ sinh tăng cao hơn trước vì các gia đình chú ý tới trẻ hơn, đưa trẻ đến cơ sở y tế khi phát hiện vàng da sớm.

Tỷ lệ trẻ vàng da tại Việt Nam khoảng 30% trẻ sơ sinh nhưng tỷ lệ phải điều trị chỉ dưới 10%.

Theo BS Lý, đa số vàng da sinh lý sẽ khởi phát từ ngày 3-4 sau sinh và trong khoảng hai tuần sẽ hết. Trẻ vàng da sinh lý sẽ vàng da nhẹ từ vùng mặt đến ngực, trẻ ăn bú bình thường.

Tuy nhiên, nếu trẻ xuất hiện vàng da sớm 1-2 ngày sau đẻ, sau đó tình trạng vàng da tăng nhanh quá vùng ngực, trẻ có thể bỏ bú, nhược cơ, sốt, khó thở thì cần phải cho ngay đến cơ sở y tế vì trẻ bị vàng da bệnh lý.

“Nếu trẻ vàng da quá mức, chất độc sẽ ngấm vào não gây biến chứng thần kinh, tăng chương lực cơ, bỏ bú. Lâu dài trẻ có thể tử vong hoặc di chứng bại não, giảm thính lực”, BS Lý cho biết.

So với các tuyến khác, trẻ vàng da bệnh lý gặp thường xuyên ở những trẻ ở vùng sâu, xa không có đủ thông tin phát hiện sớm hoặc trẻ có bố mẹ chủ quan không thăm khám sớm.

Cũng theo BS Lý, có một số hiểu biết sai lầm mà các bậc cha mẹ cần lưu ý. Việc tắm nắng không điều trị được vàng da vì khi trẻ vàng da phải cần ánh sáng xanh, còn nắng chỉ có ánh sáng tổng hợp nên không có tác dụng điều trị.

“Bình thường, hầu hết trẻ vàng da nhẹ sẽ hết trong 10 ngày đầu. Một số cháu bú sữa mẹ vàng da kéo dài hơn nhưng vàng nhẹ. Gia đình nên quan sát trẻ dưới ánh sáng tự nhiên phát hiện vàng da dễ dàng nhất”, BS Lý nói.

Nếu trẻ bị vàng da bệnh lý, trẻ sẽ được làm các xét nghiệm chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân. Nếu bilirubin vẫn ở ngưỡng an toàn, trẻ sẽ được chiếu đèn. Tuy nhiên, khi ngưỡng này cao hơn thì trẻ sẽ được chỉ định thay máu.

Hiện tại cơ sở y tế từ tuyến huyện đã có thể điều trị vàng da bằng chiếu đèn. Khi có chỉ định thay máu, trẻ sẽ được chuyển tuyến lên các cơ sở y tế tuyến tỉnh, Trung ương.

Nếu trẻ vàng da bệnh lý nhưng được phát hiện sớm thì sau 1-3 ngày chiếu đèn, trẻ có thể ra viện. Nếu trẻ phải thay máu thì sau khi thay máu, trẻ tiếp tục được chiếu đèn 3-5 ngày và phải tái khám thường xuyên.

BS Lý cũng cho biết, các bà mẹ nên cho con bú nhiều bằng sữa mẹ vì trẻ tiêu hóa tốt, đi tiểu và đại tiện nhiều sẽ thải bớt chất độc bilirubin. Trong thời tiết mùa đông, chúng ta nên dành 1-2 phút ra chỗ ánh sáng tự nhiên để quan sát phát hiện, tránh bỏ sót bệnh vàng da ở trẻ.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, trung bình một tuần có 1-2 ca trong tình trạng vàng da nặng phải thay máu. “Chúng tôi khuyến cáo các bà mẹ sau sinh nên tái khám cho trẻ tại cơ sở y tế sinh 3-5 ngày sau đẻ hoặc phát hiện vàng da sớm. Đặc biệt là trẻ bị vàng da trong vòng 48 giờ sau sinh cần được đưa đến bệnh viện ngay. Việc không tái khám, bỏ lỡ thời gian điều trị phù hợp, phải chiếu đèn tích cưc, thay máu để lại di chứng cho trẻ”, BS Lý nói.

(Theo Nhân dân điện tử)

Vàng da là hiện tượng xảy ra do tăng Bilirubin trong máu. Khi trẻ sơ sinh bị vàng da, vùng da hoặc mắt sẽ chuyển thành màu vàng. Trong nhiều trường hợp, hiện tượng này sẽ tự hết dần nhưng đôi khi lại tiềm ẩn bệnh lý nguy hiểm. Chính vì nguyên nhân đó mà trẻ sơ sinh nên được kiểm tra dấu hiệu vàng da trước khi xuất viện và vài ngày sau khi ra viện.

Hai loại vàng da ở trẻ sơ sinh

Có hai loại vàng da xảy ra ở trẻ sơ sinh là vàng da sinh lý hoặc vàng da bệnh lý. Thông thường, vàng da sinh lý sẽ biến mất sau khoảng thời gian ngắn. Còn vàng da bệnh lý lại cực kỳ nguy hiểm vì trẻ có thể bị hôn mê, co giật.

– Vàng da sinh lý: Với trẻ sinh đủ tháng, hiện tượng vàng da được coi là vàng da sinh lý khi xuất hiện sau 24 giờ tuổi và biến mất trong vòng 1 tuần (đối với trẻ non tháng thì là 2 tuần). Các biểu hiện của trẻ sơ sinh bị vàng da sinh lý là:

+ Chỉ vàng da vùng mặt, cổ, ngực và vùng bụng phía trên rốn và không đi kèm các triệu chứng bất thường khác như thiếu máu, gan lách to, bỏ bú….

+ Nồng độ Bilirubin trong máu không quá 12 mg% (đối với trẻ đủ tháng) và không quá 5mg% (đối với trẻ thiếu tháng).

+ Tốc độ tăng Bilirubin trong máu không quá 5 mg% trong 24 giờ.

+ Nước tiểu của trẻ có màu tối hoặc màu vàng, phân nhạt màu.

Thông thưởng vàng da sinh lý sẽ biến mất sau thời gian ngắn

– Vàng da bệnh lý: thông thường, nếu như vàng da là một biểu hiện của một căn bệnh nào đó thì sẽ xuất hiện trong vòng 24 giờ sau khi sinh. Biểu hiện của vàng da bệnh lý như sau:

+ Trẻ sẽ không hết vàng da sau 1 tuần (đối với trẻ đủ tháng) và 2 tuần (đối với trẻ thiếu tháng).

+ Vàng da toàn thân, kể cả lòng bàn tay, bàn chân và kết mạc mắt.

+ Trẻ xuất hiện một số các triệu chứng bất thường: bỏ bú, co giật, biểu hiện lừ đừ…

+ Bilirubin trong máu cao hơn bình thường.

Đối với vàng da bệnh lý ở trẻ, phải được phát hiện và can thiệp điều trị kịp thời. Nếu không rất dễ có thể xảy ra biến chứng nhiễm độc thần kinh làm trẻ tử vong hoặc bị hại não suốt đời. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần phải nắm rõ các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị vàng da để có các biện pháp xử lý nhanh chóng và đúng lúc.

Tại sao trẻ sơ sinh bị vàng da?

– Đối với vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh, nguyên nhân là do sự tích tụ của Bilirubin. Đây là chất được giải phóng ra khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ và có màu vàng. Vì trẻ sơ sinh có lượng tế bào hồng cầu cao nên các tế bào này liên tục bị phá vỡ và được thay thế. Tuy nhiên, gan của trẻ chưa thể lọc bỏ hết Bilirubin ra khỏi máu nên sẽ gây vàng da. Đến khi được khoảng 2 tuần tuổi, gan của trẻ đã được phát triển hoàn thiện hơn, đủ sức xử lý Bilirubin thì bệnh vàng da sẽ hết và không gây ra nguy hiểm gì.

– Vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh có thể do một số nguyên nhân sau:

+ Bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con

+ Bệnh lý tan máu

+ Xuất huyết dưới da

+ Chậm đi phân su

+ Nhiễm virus bào thai

+ Bệnh lý gan mật bẩm sinh

Những trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh vàng da

– Trẻ sinh non: khả năng mắc bệnh vàng da sinh lý cao hơn đối với những trẻ sinh non trước 36 tuần. Nguyên nhân là bởi gan của bé chưa có khả năng xử lý Bilirubin tốt như trẻ sinh đủ tháng.

Trẻ sinh non có nhiều khả năng mắc bệnh vàng da

– Trẻ bị bầm tím trong khi sinh: trong khi sinh, có thể một vài bé sẽ bị bầm tím trên cơ thể. Điều này sẽ dẫn đến nguy cơ cao về việc vượt quá ngưỡng bình thường của Bilirubin do sự phân hủy của các tế bào máu.

– Nhóm máu của mẹ: trẻ có nhiều khả năng sinh ra bị vàng da sớm hơn nếu mẹ có nhóm máu O hoặc nhóm máu Rh.

– Trẻ bú mẹ: mặc dù trẻ có nguy cơ mắc bệnh vàng da cao hơn nếu bú mẹ nhưng sữa mẹ đem đến nhiều lợi ích to lớn, vượt xa những bất lợi mà vàng da có thể mang lại nên mẹ vẫn nên cho bé bú từ khi lọt lòng.

Một số biến chứng nguy hiểm vàng da ở trẻ sơ sinh

Không thể coi thường khi trẻ bị vàng da bệnh lý vì nếu không sớm được chữa trị, bệnh sẽ gây ra những biến chứng sau:

– Bilirubin não cấp tính: Khi bị vàng da, nếu trẻ còn ngủ li bì, không tập trung, bỏ bú , sốt cao thì có thể đang rơi vào tình trạng Bilirubin não cấp tính. Bilirubin vô cùng độc hại đối với tế bào não, gây nhiều biến chứng nghiêm trọng.

– Vàng da nhân: Trong trường hợp chất Bilirubin vượt quá giới hạn cho phép và gan không kịp đào thảo thì rất dễ thấm vào não làm trẻ bị vàng da nhân. Khi đó, tổn thương ở não sẽ không thể hồi phục được. Thế nên phải điều trị vàng da sinh lý trước 7 ngày sau sinh để ngừa nguy cơ não bị tổn thương.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh vàng da ở trẻ em

Dấu hiệu vàng da ở trẻ cần được đi khám

Cha mẹ cần phải đưa trẻ đi khám để có phương pháp điều trị kịp thời khi bé có những dấu hiệu sau:

– Vàng da xuất hiện sớm trước 48 giờ sau sinh.

– Toàn thân trẻ bị vàng.

– Trẻ sơ sinh bị vàng da kéo dài: hơn 1 tuần (đối với trẻ đủ tháng) và hơn 2 tuần (đối với trẻ thiếu tháng).

– Ngoài vàng da, trẻ còn có những dấu hiệu bất thường khác như: bú ít, co giật, sốt, phân bạc màu…

– Trẻ có hiện tượng lơ đãng, khó đánh thức.

Các biện pháp điều trị cho trẻ sơ sinh bị vàng da

Hiện nay, có ba cách chữa vàng da ở trẻ sơ sinh. Việc sử dụng phương pháp điều trị nào còn phụ thuộc vào mức độ bị bệnh của trẻ. Đối với một trẻ bị vàng da nặng thì có thể cần phối hợp cả ba phương pháp.

– Phương pháp chiếu đèn: đây là liệu pháp ánh sáng vô cùng hiệu quả nên được sử dụng khá phổ biến để điều trị cho trẻ sơ sinh bị vàng da. Khi chiếu sáng, Bilirubin sẽ được chuyển hóa thành một hợp chất dễ hòa tan trong nước và được đào thải ra khỏi cơ thể qua phân và nước tiểu. Phương pháp này rất an toàn và dễ thực hiện, kể cả khi trẻ bú mẹ. Để phù hợp với nhiều đối tượng, đèn chiếu cũng rất đa dạng, nhiều loại: đèn dạng nôi, đèn kẹp chiếu trên dưới, đèn dạng chăn, túi quấn quanh người…

Phương pháp chiếu đèn điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh

– Phương pháp thay máu: Khi chiếu đèn không hiệu quả hoặc trẻ bị vàng da nặng điều trị muộn, nồng độ Bilirubin trong máu quá cao thì phải dùng tới biện pháp này. Phương pháp này giúp nhanh chóng lấy được Bilirubin đang lưu hành trong lòng mạch, giúp giảm Bilirubin trong máu, từ đó giảm được Bilirubin ở ngoài tổ chức. Tuy nhiên, nhằm tránh để trẻ bị tổn thương não do tăng Bilirubin, các bác sĩ chuyên khoa cần dự đoán trước các trường hợp bị vàng da nặng để hướng dẫn các gia đình biết cách theo dõi sau khi trẻ xuất viện cũng như phát hiện sớm các trường hợp vàng da quá mức để điều trị chiếu đèn kịp thời.

– Phương pháp Immunoglobulin truyền tĩnh mạch: đây là phương pháp được sử dụng khi nguyên nhân gây vàng da sơ sinh là do nhóm máu của mẹ và bé khác nhau. Immunoglobulin là một chế phẩm sinh tổng hợp dùng để giảm tình trạng vàng da của trẻ.

Cách chăm sóc trẻ vàng da

Đối với những trẻ bị vàng da nhẹ, cha mẹ có thể áp dụng những cách sau để giúp trẻ điều trị được tốt hơn:

– Cho trẻ ăn thường xuyên để đào thải chất Bilirubin qua đường tiêu hóa được nhanh hơn và giúp gan hoạt động tốt.

– Cho trẻ ngừng bú sữa mẹ tạm thời trong trường hợp sữa mẹ có thể khiến bé phát triển bệnh vàng da. Lúc này, có thể sử dụng sữa công thức cho trẻ ăn. Người mẹ cũng nên tiếp tục hút sữa ra ngoài để tránh mất sữa, đảm bảo có sữa khi bé sẵn sàng ăn sữa mẹ.

– Vệ sinh thân thể cho bé cẩn thận và giữ ấm cho trẻ.

– Nên để trẻ gần cửa sổ có ánh nắng mặt trời dịu và cho trẻ tắm nắng.

– Thường xuyên theo dõi tình trạng vàng da của trẻ cho đến hết 7-10 ngày sau sinh. Cần chú ý quan sát màu da toàn thân của trẻ ở nơi đủ ánh sáng. Nếu cảm thấy khó nhận biết thì có thể áp dụng cách sau: ấn nhẹ ngón tay cái của trẻ vào vùng da phía trong của đùi, giữ vài giây rồi buông ra. Nếu thấy ngón tay có màu vàng thì trẻ bị vàng da.

– Vì cỏ lúa mì giúp loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể trẻ nên có thể thêm một vài giọt nước ép lúa mì vào thức ăn của bé. Trong trường hợp bé bú được sữa mẹ, người mẹ nên uống nước ép lúa mì để trẻ có thể nhận thông qua sữa mẹ. Ngoài lúa mì, mẹ cũng có thể bổ sung một số sản phẩm thảo dược tự nhiên giúp giải độc khác như: trà hoa chuông, trà hoa bồ công anh…

– Nếu thấy trẻ có bất kỳ biểu hiện bất bình thường thì cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để thăm khám và có các biện pháp chữa trị kịp thời, tránh những biến chứng không đáng có thể xảy ra.

Nguồn: http://khampha.vn/me-va-be/tre-so-sinh-bi-vang-da-dau-hieu-va-cach-chua-tri-vang-da-o-t…

Hường Cao (Tổng hợp) (905)