Vì Sao Phải Đổi Mới Phương Pháp Dạy Học / TOP 6 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 5/2023 # Top View

CHUYÊN ĐỀ 2: “MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ ĐỔI MỚIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC”MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC BÀI 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỔI MỚIPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌCBÀI 2: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰCBÀI 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

Căn cứ vào tính chất hoạt động nhận thức của HS – Vấn đáp tái hiện – Vấn đáp giải thích minh hoạ – Vấn đáp tìm tòiXét chất lượng câu hỏi về mặt yêu cầu năng lực nhận thức – Loại câu hỏi có yêu cầu thấp, đòi hỏi khả năng tái hiện kiến thức, nhớ lại và trình bày lại điều đã học – Loại câu hỏi có yêu cầu cao đòi hỏi sự thông hiểu, kĩ năng phân tích, tổng hợp, so sánh., thể hiện được các khái niệm, định lí.b.Quy trình thực hiệnTrước giờ học:– Bước 1: Xác định mục tiêu bài học và đối tượng dạy học. Xác định các đơn vị kiến thức kĩ năng cơ bản trong bài học và tìm cách diễn đạt các nội dung này dưới dạng câu hỏi gợi ý, dẫn dắt HS.– Bước 2: Dự kiến nội dung các câu hỏi, hình thức hỏi, thời điểm đặt câu hỏi , trình tự của các câu hỏi. Dự kiến nội dung các câu trả lời của HS, các câu nhận xét hoặc trả lời của GV đối với HS.– Bước 3: Dự kiến những câu hỏi phụ để tuỳ tình hình từng đối tượng cụ thể mà tiếp tục gợi ý, dẫn dắt HS.Trong giờ họcBước 4: GV sử dụng hệ thống câu hỏi dự kiến (phù hợp với trình độ nhận thức của từng loại đối tượng HS) trong tiến trình bài dạy và chú ý thu thập thông tin phản hồi từ phía HS. Sau giờ họcGV chú ý rút kinh nghiệm về tính rõ ràng, chính xác và trật tự logic của hệ thống câu hỏi đã được sử dụng trong giờ dạy.

2/ DẠY HỌC PHÁT HIỆN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

Bản chất: Dạy học giải quyết vấn đề dựa trên cơ sở lý thuyết nhận thức. Giải quyết vấn đề có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phát triển tư duy và nhận thức của con người. „Tư duy chỉ bắt đầu khi xuất hiện tình huống có vấn đề” (Rubinstein). DHGQVĐ là một QĐ DH nhằm phát triển năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề của học sinh. Học sinh được đặt trong một tình huống có vấn đề, thông qua việc giải quyết vấn đề giúp học sinh lĩnh hội tri thức, kỹ năng và phương pháp nhận thức. b. Quy trình thực hiện: Vấn đề I) Nhận biết vấn đề Phân tích tỡnh hu?ng Nh?n bi?t, trình bày v?n d? c?n gi?i quy?tII) Tìm cỏc phuong ỏn giải quyết So s¸nh víi c¸c nhiÖm vô ®· gi¶i quyÕt T×m c¸c c¸ch gi¶i quyÕt míi Hệ thèng ho¸, s¾p xÕp c¸c ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt III) Quyết định phương án (gi¶i quyÕt VĐ) Ph©n tÝch các phương án §¸nh gi¸ các phương án QuyÕt ®ÞnhGi?i quyết

VẬN DỤNG DH GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

b. ƯU NHƯỢC ĐIỂM CỦA PPDH hợp tác trong nhóm nhỏ

c. Một số lưu ýChỉ những hoạt động đòi hỏi sự phối hợp của các cá nhân để nhiệm vụ hoàn thành nhanh chóng hơn, hiệu quả hơn hoạt động cá nhân mới nên sử dụng phương pháp này.Tạo điều kiện để các nhóm tự đánh giá lẫn nhau hoặc cả lớp cùng đánh giá. Không nên lạm dụng hoạt động nhóm và cần đề phòng xu hướng hình thức (tránh lối suy nghĩ: đổi mới PPDH là phải sử dụng hoạt động nhóm). Tuỳ theo từng nhiệm vụ học tập mà sử dụng hình thức HS làm việc cá nhân hoặc hoạt động nhóm cho phù hợp. 4. DẠY HỌC TRỰC QUANa. Quy trình thực hiện – GV treo những đồ dùng trực quan hoặc giới thiệu về các vật dụng thí nghiệm, các thiết bị kỹ thuật…Nêu yêu cầu định hướng cho sự quan sát của HS.– GV trình bày các nội dung trong lược đồ, sơ đồ, bản đồ… tiến hành làm thí nghiệm, trình chiếu các thiết bị kỹ thuật, phim đèn chiếu, phim điện ảnh…– Yêu cầu HS trình bày lại, giải thích nội dung sơ đồ, biểu đồ, trình bày những gì thu nhận được qua thí nghiệm hoặc qua những phương tiện kỹ thuật, phim đèn chiếu, phim điện ảnh.– Từ những chi tiết, thông tin HS thu được từ phương tiện trực quan, GV nêu câu hỏi yêu cầu HS rút ra kết luận khái quát về vấn đề mà phương tiện trực quan cần chuyển tải. b.ƯU NHƯỢC ĐIỂM CỦA PP TRỰC QUANc. Một số lưu ý khi sử dụng PP trực quan– Phải căn cứ vào nội dung, yêu cầu GD của bài học để lựa chọn đồ dùng trực quan tương ứng thích hợp. – Có PP thích hợp đối với việc sử dụng mỗi loại đồ dùng trực quan. – HS phải quan sát đầy đủ đồ dùng trực quan. Phát huy tính tích cực của HS khi sử dụng đồ dùng trực quan.– Đảm bảo kết hợp lời nói sinh động với việc trình bày các đồ dùng trực quan.– Tuỳ theo yêu cầu của bài học và loại hình đồ dùng trực quan mà có các cách sử dụng khác nhau. – Cần xác định đúng thời điểm để đưa đồ dùng trực quan. – Sử dụng các đồ dùng trực quan cần theo một quy trình hợp lí. Cần chuẩn bị câu hỏi/ hệ thống câu hỏi dẫn dắt HS quan sát và tự khai thác kiến thức.5. DẠY HỌC LUYỆN TẬP VÀ THỰC HÀNH

a. Bản chất : Trong tài liệu b. QUY TRÌNH THỰC HIỆN:Xác định tài liệu cho luyện tập và thực hành Giới thiệu mô hình luyện tập hoặc thực hành Thực hành hoặc luyện tập sơ bộ Thực hành đa dạng Bài tập cá nhân c.ƯU NHƯỢC ĐIỂM CỦA PP LUYỆN TẬP VÀ THỰC HÀNHd.Một số lưu ý khi sử dụng PP luyện tập, thực hànhCác bài tập luyện tập được nhắc đi nhắc lại ngày càng khắt khe hơn, nhanh hơn và áp lực lên HS cũng mạnh hơn. Tuy nhiên áp lực không nên quá cao mà chỉ vừa đủ để khuyến khích HS làm bài chịu khó hơn. Thời gian cho luyện tập, thực hành cũng không nên kéo dài quá dễ gây nên sự nhạt nhẽo và nhàm chán. Cần thiết kế các bài tập có sự phân hoá để khuyến khích mọi đối tượng HS. Có thể tổ chức các hoạt động luyện tập, thực hành thông qua nhiều hoạt động khác nhau, kể cả việc tổ chức thành các trò chơi học tập.6. DẠY HỌC BẰNG TRÒ CHƠI

Bản chất : (Trong tài liệu)Quy trình chọn trò chơi

QUY TRÌNH PP TRÒ CHƠI

Ví dụ về bản đồ tư duy

b/Bản đồ tư duy giúp gì cho bạn? 1.Sáng tạo hơn2.Tiết kiệm thời gian3.Ghi nhớ tốt hơn4.Nhìn thấy bức tranh tổng thể5.Tổ chức và phân loại suy nghĩ của bạn

CÁC BƯỚC VẼ BĐTD ĐƠN GIẢN

BƯỚC 3: Trong từ ng tiêu đề phụ, vẽ thêm các ý chính và các chi tiết hỗ trợMột điều quan trọng cần nhớ là Sơ Đồ Tư Duy không phải dùng tóm tắt một chương sách. Sơ Đồ Tư Duy không chỉ bao hàm những ý chính mà còn chứa đựng tất cả những chi tiết hỗ trợ quan trọng khác. Thêm các chi tiết hỗ trợ phụ, bạn sẽ thấy.

BƯỚC 4: Ở bước cuối cùng này, hãy để trí tư ởng tượng của bạn bay bổng. Bạn có thể thêm nhiều hình ảnh nhằm giúp các ý quan trọng thêm nổi bật, cũng như giúp lư u chúng vào trí nhớ của bạn tốt hơn.

KẾT LUẬN TÙY TỪNG BÀI SỬ DỤNG BĐTD HỢP LÍHÌNH ẢNH TỪ NGỮ TRUNG TÂM PHẢI PHÙ HỢP.CẤU TRÚC BĐTD HỢP LÍMÀU SẮC PHÙ HỢP NHÌN TỔNG TỔNG THU HÚT ĐƯỢC NGƯỜI XEM.

Th.S Trương Thị Mỹ Lai – Phó hiệu trưởng Trường THCS Sông Đà phát biểu tại hội thảo

Tại hội thảo khoa học “Đổi mới phương pháp dạy học (PPDH)” do Phòng GD-ĐT quận Phú Nhuận tổ chức ngày 10-3, vấn đề được đại biểu đưa ra tranh luận nhiều nhất là đổi mới cái gì, đổi mới như thế nào và đổi mới bắt đầu từ đâu?

Trong lời đề dẫn, ThS. Ninh Văn Bình – Trưởng phòng GD -ĐT khẳng định: “Định hướng cơ bản trong đổi mới PPDH là nhằm phát huy tính tích cực và sáng tạo của người học. Đó cũng là xu hướng quốc tế trong đổi mới PPDH ở các trường phổ thông”. Tuy nhiên , theo ông Bình, chỉ khi nào mỗi giáo viên (GV) coi đổi mới PPDH như một nhu cầu tự nhiên, không mang tính ép buộc từ bên trên mà tự họ tìm tòi, không ngừng đổi mới và hoàn thiện tri thức, kĩ năng áp dụng và sáng tạo các PPDH tích cực thì việc đổi mới PPDH mới có hiệu quả cao. Ý kiến này cũng chính là “lối đi chung” của các bản tham luận tại hội nghị.

Một vấn đề từ trước đến nay ít được quan tâm là vai trò của hiệu trưởng trong việc đổi mới PPDH tại trường phổ thông. Tại hội thảo đã có 3 tham luận đề cập tới vấn đề này. ThS. Ninh Văn Bình đánh giá: “Hiện nay hiệu trưởng các trường phần lớn chỉ dừng lại ở chủ trương mà chưa có những biện pháp cụ thể để tác động và liên kết giữa GV và HS. Từ thực tế đó chúng tôi thấy trong đổi mới PPDH cần quan tâm tới vấn đề quản lý PPDH của hiệu trưởng. Muốn quản lý được việc đổi mới PPDH hiệu trưởng phải nắm được những kiến thức và nghiệp vụ sư phạm, nghĩa là nắm được nội dung đổi mới”. Theo ông Bình, bốn nội dung đổi mới PPDH là nâng cao năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề; phát triển khả năng tự học; tăng cường học tập có thể phối hợp với học tập hợp tác; tác động tình cảm đem lại niềm tin hứng thú học tập cho HS. Bên cạnh đó, không chỉ quản lý kế hoạch chương trình dạy học, việc soạn bài và chuẩn bị giờ lên lớp mà “người thủ lĩnh của đơn vị” còn phải quản lý việc GV kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS, công tác bồi dưỡng GV, quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và cả hoạt động học tập của HS. Góp thêm ý kiến cho vấn đề này, bà Mỹ Lai đưa ra định hướng: “Trước hết phải tạo nhận thức đúng về tầm quan trọng của đổi mới PPDH đồng thời tổ chức để GV quán triệt khái niệm ý nghĩa của việc HS tự học và mối quan hệ biện chứng giữa việc đổi mới phương pháp giảng dạy với phương pháp học tập của HS”. Ngoài yêu cầu cao trong việc bồi dưỡng cho HS phương pháp kĩ năng tự học và tăng cường tổ chức các hoạt động học tập tại lớp, hiệu trưởng cần bồi dưỡng cho GV kiến thức về tâm lý giáo dục và các kĩ năng khác nhằm hình thành năng lực tự học cho học sinh trong đó đặc biệt chú trọng PPDH phát hiện và giải quyết vấn đề. Từ đặc thù và những khó khăn của một trường công lập tự chủ tài chính, ThS. Nguyễn Hữu Chương – Phó hiệu trưởng Trường THCS Ngô Mây đưa ra các nội dung hoạt động tự học bao gồm các bước như làm tốt công tác chuẩn bị, tự lực nắm nội dung học vấn và cả khâu kiểm tra đánh giá. Để đi đúng hướng, nhà trường đã tập trung xây dựng động cơ học tập của HS, khuyến khích HS “làm việc với sách”, nghe, ghi và suy nghĩ theo tinh thần tự học. Đặt câu hỏi với GV: “Dạy trên lớp như thế nào để HS có thể tự học?”, ThS. Chương đưa ra những yêu cầu cần thiết từ bước chuẩn bị giáo án, tổ chức hoạt động tự học trên lớp đến khâu kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS. Có như vậy việc đổi mới PPDH mới đồng bộ và mang lại nhiều kết quả theo ý muốn. “Nếu biết phát huy tất cả các nội dung và biện pháp tối ưu vào tổ chức hoạt động dạy học của GV thì hiệu quả dạy học sẽ rất cao” – ông Ninh Văn Bình khẳng định.

Năm học 2011-2012, ngoài việc giảm tải chương trình, SGK, đối với tiểu học, đổi mới phương pháp dạy học cũng là nhiệm vụ trọng tâm của năm học. Việc đưa giáo trình giáo dục kỹ năng sống vào giảng dạy được coi là một trong những khâu đột phá và cũng là thử nghiệm để đổi mới phương pháp dạy học trong tương lai.

Ông Lê Tiến Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD-ĐT cho biết: Năm học trước, chúng tôi phối hợp với Tập đoàn Unet đưa giáo trình Skycare vào dạy thí điểm ở một số trường tiểu học của 24 sở GD-ĐT. Trong sự kết hợp này, Vụ Giáo dục tiểu học xây dựng các bài học về tự nhiên, xã hội, còn Unet sẽ hình ảnh hóa các bài học này. Dạy như vậy bài học tự nhiên, nhất là đầu lớp 1 học sinh còn chưa biết chữ thì bài giảng sẽ thú vị và hấp dẫn với học sinh hơn rất nhiều. Đây là nhóm đổi mới phương pháp giảng dạy hiệu quả.

PV: Như vậy năm nay bộ sẽ đưa chương trình này vào dạy ở tất cả các trường?

Trong các phương pháp đổi mới của giáo dục tiểu học thì đã có phương pháp nào sử dụng hình ảnh sống động như Skycare hay chưa? Vì sao năm nay trong nhiệm vụ trọng tâm của tiểu học thì bộ có khuyến khích các trường đưa vào?

Cách đây ba năm, bộ yêu cầu về năm học đổi mới CNTT, giáo án điện tử. Nhưng trước đây thực hiện chủ yếu qua giáo án điện tử bằng các bài giảng nhỏ lẻ. Lần này chúng tôi phối hợp với Unet xây dựng toàn bộ các bài. Nhưng hiện nay vẫn làm mạnh ở các môn tự nhiên và xã hội. Chúng tôi vẫn mong muốn sau này có thể làm ở những môn khác, như địa lý, lịch sử: khi dạy về con Lạc cháu Hồng có thể bắt đầu từ hình ảnh thật của lễ hội đền Hùng rồi các lễ hội khác… Điều này, Tập đoàn Unet đã nhận lời.

Ở tiểu học tính khoa học phải cân đối với tính giáo dục, sư phạm trong kiến thức giảng dạy. Ở đây việc đổi mới phương pháp đang thực hiện theo kiểu tích hợp cả CNTT vào bài học thay vì cách dạy truyền thống. Lớp học vui, phù hợp lứa tuổi.

Xin cảm ơn ông!

Sự cần thiết phải đổi mới phương pháp giảng dạy

Đất nước ta đã và đang trên đà phát triển công nghiệp hóa hiện đại hóa, vấn đề chất lượng nguồn lực con người là vấn đề rất cần được quan tâm. Đổi mới phương pháp giảng dạy là một trong những yêu cầu cấp thiết đối với ngành giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, là sự sống còn của mỗi cơ sở đào tạo.

Phương pháp giảng dạy là yếu tố quan trọng và ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng đào tạo. Một phương pháp giảng dạy khoa học, phù hợp sẽ tạo điều kiện để giáo viên, và người học phát huy hết khả năng của mình trong việc truyền đạt, lĩnh hội kiến thức và phát triển tư duy. Một phương pháp giảng dạy khoa học sẽ làm thay đổi vai trò của người thầy đồng thời tạo nên sự hứng thú, say mê và sáng tạo của người học.

Hậu quả của phương pháp giảng dạy cũ dẫn đến sự thụ động của người học trong việc tiếp cận tri thức. Sự thụ động này là nguyên nhân tạo cho người học sự trì trệ, ngại đọc tài liệu, ngại tranh luận, thiếu khả năng thuyết trình, lười tư duy và thiếu tính sáng tạo trong tư duy khoa học. Người học còn quan niệm rằng chỉ cần học những gì giáo viên giảng trên lớp là đủ. Ngoài ra sự thụ động của họ còn thể hiện qua phản ứng của họ đối với bài giảng của giáo viên trên lớp. Họ chấp nhận tất cả những gì giáo viên trình bày. Sự giao tiếp trao đổi thông tin trong lớp học hầu như chỉ mang tính một chiều.

Đổi mới phương pháp giảng dạy sẽ cung cấp những cơ hội đặc biệt để nhận thức rõ những giá trị quan trọng, thực chất trong cuộc sống. Điều đó làm tăng khả năng mà thực ra là yêu cầu giáo viên không ngừng nâng cao trình độ hiểu biết. Vì vậy, vai trò mới của người giáo viên trở thành nhân tố kích thích trí tò mò của học sinh, mài sắc thêm năng lực nghiên cứu độc lập, tăng cường khả năng tổ chức, sử dụng kiến thức và khả năng sáng tạo. Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy mới đòi hỏi phải có những tài liệu dạy-học mới. Những tài liệu này phải gắn với các phương pháp kiểm tra mới nhằm khuyến khích không chỉ khả năng nhớ mà cả khả năng hiểu, các kỹ năng thực hành và sáng tạo của học sinh.

Đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng lấy người học làm trung tâm đang được nhiều giáo viên thực hiện. Phương pháp giảng dạy “lấy người học làm trung tâm” không có nghĩa là loại trừ phương pháp thuyết giảng. Thực chất đó là sự kết hợp hài hoà nhuần nhuyễn giữa thuyết giảng và đối thoại với mục tiêu phát huy cao độ tính tích cực, năng động, độc lập , sáng tạo của người học. Với phương pháp này yêu cầu người giảng không chỉ nắm vững những vấn đề cần trình bày mà còn phải rất năng động nhạy bén và sáng tạo ngay trong giờ giảng, trên cơ sở đó người giảng có thể truyền thụ những vấn đề cần thiết cơ bản đến người học một cách tự nhiên, sinh động và hứng thú. Bên cạnh đó giáo viên cần nâng cao chất lượng giảng dạy. Chất lựợng giảng dạy có thể được đánh giá từ kết quả học tập của người học, từ những đánh giá dành cho giáo viên…

Để đổi mới phương pháp dạy học, mỗi giáo viên phải thực hiện tốt các yêu cầu: Nắm vững nguyên tắc đổi mới phương pháp dạy học, cách thức hướng dẫn học sinh lựa chọn phương pháp học tập, coi trọng tự học và biết xây dựng các tài liệu chuyên môn phục vụ đổi mới phương pháp dạy học; biết những giáo viên dạy giỏi có phương pháp dạy học tiên tiến ở địa phương và giáo viên giỏi cùng môn để học hỏi kinh nghiệm ở trong trường và trường bạn; nắm chắc điều kiện của trường để có thể khai thác giúp bản thân đổi mới phương pháp dạy học (cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị dạy học, tài liệu tham khảo…); biết và tranh thủ được những ai có thể giúp đỡ mình trong việc đổi mới phương pháp dạy học (đồng nghiệp, lãnh đạo tổ chuyên môn, lãnh đạo trường có tay nghề cao); biết cách tiếp nhận những thông tin phản hồi từ sự đánh giá nhận xét xây dựng của học sinh về phương pháp dạy học và giáo dục của mình; kiên trì phát huy mặt tốt, khắc phục mặt yếu, tự tin, không tự ty hoặc chủ quan thỏa mãn; hướng dẫn học sinh về phương pháp học tập và biết cách tự học, tiếp nhận kiến thức và rèn luyện kĩ năng, tự đánh giá kết quả học tập; tự giác, hứng thú học tập; biết ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy để đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội.

Nói tóm lại, đất nước đang trên đà phát triển. Việt Nam chúng ta đứng trước những cơ hội mới nhưng cũng gặp không ít những thách thức khó khăn. Chính vì thế ngành giáo dục phải đổi mới thì mới nâng cao được nguồn lực con người, trong đó một việc quan trọng và cần thiết là đổi mới phương pháp giảng dạy./.