Sốt phát ban dạng sởi là bệnh rất dễ lây nhiễm đặc biệt trong môi trường tập thể như trường học, nhà trẻ, trường mẫu giáo do bệnh lây nhiễm chủ yếu qua đường hô hấp.
Virus sởi gây bệnh phát tán qua không khí xâm nhập niêm mạc đường hô hấp vì vậy nên bệnh lây lan nhanh trong cộng đồng, trong trường hợp nếu kiểm soát không tốt có thể gây thành dịch.
Sốt phát ban bình thường là lành tính, không gây nguy hiểm nhưng nhiều cha mẹ tâm lý lo lắng nên thường kiêng khem quá kỹ không cho trẻ ăn uống đủ chất, không vệ sinh cơ thể sạch sẽ nên khiến bệnh kéo dài. Thực tế, trẻ bị bệnh vẫn cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, vệ sinh sạch sẽ bằng nước ấm, kiêng nước lạnh và gió.
Triệu chứng sốt phát ban dạng sởi
Sốt phát ban dạng sởi phát triển qua các giai đoạn sau với các triệu chứng tương ứng:
Giai đoạn ủ bệnh
Giai đoạn ủ bệnh kéo dài từ 8 – 11 ngày, người bệnh không có các triệu chứng rõ ràng. Đối với trẻ sơ sinh giai đoạn này có thể kéo dài từ 14 – 15 ngày.
Giai đoạn khởi phát
Thường kéo dài từ 3 – 4 ngày, người ta gọi giai đoạn này là viêm xuất tiết. Người bệnh có các triệu chứng đột ngột sốt nhẹ hoặc vừa, sau sốt cao kèm theo các dấu hiệu:
Viêm xuất tiết mũi, họng mắt (ho, chảy nước mắt nước mũi, viêm màng tiếp hợp, mắt có gỉ kèm nhèm, sưng nề mi mắt)
Sau có thể viêm thanh quản
Giai đoạn toàn phát
Hay còn gọi là giai đoạn mọc ban, ban xuất hiện vào ngày thứ 4 – 6 của bệnh. Đặc điểm của ban dát sần, nhỏ hơi nổi gờ trên mặt da, xen kẽ là các ban dát màu hồng.
Ban mọc rải rác hoặc lan rộng dính liền với nhau thành từng đám tròn từ 3 – 6mm, giữa các ban là da lành. Các ban mọc theo thứ tự như sau:
Ngày 1 mọc sau tai, lan ra mặt
Ngày thứ 2 lan xuống ngực, tay
Ngày thứ 3 lan đến lưng, chân
Ban kéo dài 6 ngày rồi bay theo thứ tự đã mọc.
Biến chứng của sốt phát ban dạng sởi
Nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách sốt phát ban dạng sởi có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe cụ thể:
Biến chứng về đường hô hấp
Viêm thanh quản xuất hiện ở giai đoạn khởi phát của bệnh gây ra tình trạng khó thở do co thắt thanh quản. Ở giai đoạn muộn do bội nhiễm (hay gặp do tụ cầu, liên cầu, phế cầu…) xuất hiện sau khi mọc ban. Bệnh có diễn biến nặng như sốt cao, ho, khàn tiếng, khó thở, tím tái.
Viêm phế quản: Gây ra do tình trạng bội nhiễm thường xuất hiện vào cuối thời kỳ mọc ban với các biểu hiện sốt lại và ho nhiều.
Viêm phế quản – phổi: Do bội nhiễm và xuất hiện muộn sau mọc ban. Bệnh nặng gây sốt cao, khó thở, khám phổi có ran phế quản và ran nổ. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới tử vong trong bệnh sởi đặc biệt ở đối tượng trẻ nhỏ.
Biến chứng về thần kinh
Viêm não: Đây là biến chứng nguy hiểm của bệnh, có thể gây tử vong và để lại di chứng cao. Biến chứng này thường gặp ở trẻ lớn vào tuần đầu của ban ( ngày 3 – 6 của ban) với các triệu chứng khởi phát đột ngột, sốt cao vọt, co giật, rối loạn ý thức (hôn mê, liệt nửa người hoặc 1 chi, liệt dây III, VII, hay gặp hội chứng tháp – ngoại tháp, tiểu não, tiền đình…)
Viêm màng não kiểu thanh dịch (do virut sởi)
Viêm tủy: Liệt 2 chi dưới, rối loạn cơ vòng
Viêm màng não mủ do bội nhiễm: Viêm màng não mủ sau viêm tai, viêm xoang, viêm họng… do bội nhiễm.
Viêm não chất trắng bán cấp xơ hóa (Van Bogaert): Biến chứng này thường gặp ở trẻ từ 2 – 20 tuổi, xuất hiện muộn có khi sau vài năm.
Từ đó cho thấy virus sởi có thể sống tiềm tàng trong nhiều năm trong cơ thể người bệnh, ở người bệnh có đáp ứng miễn dịch bất thường.
Biến chứng đường tiêu hóa
Người bệnh gặp các biến chứng về đường tiêu hóa như:
Viêm niêm mạc miệng, cam tẩu mã: Xuất hiện muộn do bội nhiễm xoắn khuẩn Vincent (Leptospira vincenti). Đây là một loại xoắn khuẩn hoại thư, gây loét niêm mạc miệng, lan sâu rộng vào xương hàm gây hoại tử niêm mạc, viêm xương, rụng răng, hơi thở hôi
Viêm ruột: Do bội nhiễm các loại vi khuẩn như Shigella, E.coli…
Điều trị và chăm sóc sốt phát ban dạng sởi
Không giống với người bệnh sốt phát ban do rubella, phát ban dạng sởi cần được điều trị đúng cách và nghiêm ngặt. Người bệnh được chăm sóc tại nhà và sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ
Cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng loại thuốc nào để tránh những rủi ro đáng tiếc. Bên cạnh đó, có thể dùng Oresol để bù nước và điện giải cho cơ thể
Chăm sóc tại nhà
Cần chăm sóc đúng cách và để người bệnh nghỉ ngơi giúp nâng cao hệ miễn dịch. Khi cơ quan này được tăng cường các virus gây bệnh sẽ nhanh chóng bị kìm hãm và tiêu diệt.
Cần để người bệnh nghỉ ngơi trong thời gian điều trị sốt phan ban đặc biệt là trẻ em
Khuyến khích uống nhiều nước, bổ sung thêm sữa hoặc nước trái cây cho cơ thể
Chế biến thức ăn dạng mềm, lỏng, dễ tiêu và ít gia vị để tránh cảm giác đau họng khi ăn
Giữ cơ thể thông thoáng, mát mẻ để giảm thân nhiệt
Bổ sung đủ chất dinh dưỡng để cải thiện sức khỏe và nâng cao đề kháng
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ bằng nước ấm
Phòng ngừa sốt phát ban dạng sởi
Để phòng bệnh phương pháp hữu hiệu nhất là tiêm phòng. Cần tiêm phòng vacxin sởi và tuân thủ đúng lịch cho trẻ từ 6 – 9 tháng tuổi trở lên để bảo vệ cơ thể khỏi virus gây sởi.
Khi sốt chưa rõ nguyên nhân người bệnh cần được cách ly ở phòng riêng đồng thời không đến chỗ đông người. Khi sốt cao phải đến khám tại cơ sở y tế để tìm nguyên nhân và có cách điều trị đúng. Không được tự ý điều trị tại nhà làm bệnh trở nặng dẫn tới bội nhiễm gây ra những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể đặc biệt là trẻ em. Giữ gìn vệ sinh nhà cửa, nơi ở, nguồn nước và vệ sinh cho trẻ sạch sẽ.
Sốt phát ban dạng sởi ở trẻ em là bệnh khá phổ biến trong những năm gần đây đặc biệt nếu không được điều trị dễ lây lan và bùng phát thành dịch. Nhất là khi trẻ nhỏ sức đề kháng kém, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện thì việc lây bệnh càng dễ dàng hơn. Vì vậy, cha mẹ cần tăng đề kháng cho trẻ giúp trẻ phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Bổ sung vitamin C tự nhiên cho bé là cách mà rất nhiều chuyên gia khuyên các mẹ để tăng sức đề kháng cho bé an toàn, hiệu quả. Bởi vitamin C là một chất khử, có khả năng chống oxy hóa, tham gia quá trình tổng hợp collagen, duy trì mô liên kết, tăng sức bền thành mạch, ngăn ngừa xuất huyết và đặc biệt là tăng cường sức đề kháng, bảo đảm cho hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả.
Các mẹ có thể bổ sung vitamin C thông qua các loại trái cây như cam, chanh, bưởi,.. Tuy nhiên, các mẹ cũng cần phải lưu ý về cách pha chế vì vitamin C tan trong nước và bị phân hủy bởi nhiệt độ.
Do đó mang đến một giải pháp vượt trội nhất từ trước đến nay, Cnattu kids là sản phẩm đầu tiên và duy nhất kết hợp từ Vitamin C tự nhiên và Rutin tự nhiên trong quả Acerola Cherry – loại quả có hàm lượng vitamin C cao nhất hiện nay khi gấp 7 lần ổi, 31 lần cam, 35 lần dứa và 46 lần xoài,…. giúp phát huy tối đa công năng:
Hỗ trợ trong mọi trường hợp ốm sốt như sốt phát ban, sốt virus, sốt xuất huyết…
Ngăn ngừa biến chứng do sốt: xuất huyết, chảy máu cam, chảy máu chân răng.